Tiểu luận: Một số kinh nghiệm giúp học sinh viết bài văn nghị luận văn học lớp 9

Rate this post

Tải miễn phí bài Tiểu luận: Một số kinh nghiệm giúp học sinh viết bài văn nghị luận văn học lớp 9, các bạn có thể tải về kham khảo miễn phí, đây là đề tài tiểu luận môn Sáng kiến kinh nghiệm được giới thiệu cho các bạn sinh viên đang tìm kiếm tài liệu, ngoài ra các bạn có thể kham khảo thêm các bài tiểu luận về Một số kinh nghiệm giúp học sinh viết bài văn nghị luận và tiểu luận về văn học lớp 9, trên chuyên mục tiểu luận Sáng kiến kinh nghiệm.

Lưu ý: Trong quá trình viết tiểu luận Môn Sáng kiến kinh nghiệm nếu các bạn không có thời gian và cần hỗ trợ viết bài hoàn chỉnh, chất lượng tốt, các bạn có thể liên hệ với dịch vụ viết tiểu luận chất lượng qua Zalo: https://zalo.me/0932091562


3.3.2/ Hướng dẫn học sinh viết bài văn nghị luận văn học lớp 9

Muốn học sinh viết bài văn nghị luận từ đạt yêu cầu đến hay tôi hướng dẫn học sinh chú ý các điều kiện sau:

Bước 1: Xác định đúng nội dung yêu cầu của đề:

Đối với kiểu bài nghị luận về một tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích) cần xác định yêu cầu cụ thể của đề bài là loại bài gì? (bàn về nhân vật trong tác phẩm (hoặc đoạn trích); Bàn về nội dung của tác phẩm  (hoặc đoạn trích) bàn về nghệ thuật của tác phẩm (hoặc đoạn trích) hay bàn về đề tài của tác phẩm (hoặc đoạn trích) ?…)

Trên cơ sở đó mà tiến hành tiếp nội dung các bước sau:

– Đối với kiểu bài nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ cần phải xác định phạm vi đối tượng mà đề yêu cầu (Nghị luận về một bài thơ hay một đoạn thơ). Cần xác định được đề tài và nội dung của đề bài. Hướng nghị luận (do đề quy định hay do người viết lựa chọn)

– Cần hiểu đúng, đầy đủ nội dung yêu cầu của đề, tránh sai lạc, xác định được giới hạn phạm vi yêu cầu của đề (chứng minh, bình luận, giải thích hay phân tích…) Để từ đó lựa chọn lí lẽ, dẫn chứng cụ thể ,tiêu biểu cho bài làm.

– Đưa đối tượng phải bàn bạc (nhân vật, chủ đề, nội dung, nghệ thuật …..) gắn câu hỏi tìm ý để có những ý kiến cụ thể (Điều nổi  bật nhất, nét tiêu biểu cụ thể? Chi tiết nào biểu hiện? Ý nghĩa xã hội như thế nào? Giá trị tiêu biểu ra sao?…..)

– Đối với từng đối tượng phải bàn cần có thêm những dạng câu hỏi tìm ý phù hợp.(Tiểu luận: Một số kinh nghiệm giúp học sinh viết bài văn nghị luận văn học lớp 9)

Bước 2: Hiểu rõ hoàn cảnh sáng tác tác phẩm

Hoàn cảnh sáng tác tác phẩm có vai trò rất quan trọng khi cần đánh giá nhận xét một tác phẩm văn học. Đặt tác phẩm vào hiện thực xã hội lúc đó, ta sẽ hiểu rõ và nhìn nhận đúng hơn về tâm trạng, hành động suy nghĩ của nhân vật trong một tác phẩm (hoặc đoạn trích) hay tình cảm, cảm xúc của nhân vật được thể hiện trong một bài thơ. Từ đó có thể làm rõ các vấn đề: Tại sao đối tượng lại có những hành động, suy nghĩ như vậy? Hành động suy nghĩ đó bộc lộ tâm trạng cảm xúc như thế nào? Tâm trạng cảm xúc đó nói lên phấm chất gì của đối tượng.

VD: Khi làm bài văn nghị luận với đề: Cảm nhận bài thơ “Mùa xuân nho nhỏ” của Thanh Hải. 

Học sinh cần phải nắm rõ hoàn cảnh sáng tác bài thơ là: Năm 1978, cuộc kháng chiến chống Mĩ kết thúc thắng lợi, đất nước thống nhất, bước vào xây dựng chủ nghĩa xã hội. Tác giả nằm trên giường bệnh tại Huế. Để thấy được  cảm xúc của nhà thơ đối với mùa xuân, đất nước. Nhiều hình ảnh thơ đẹp và gợi cảm, ngôn ngữ bình dị sâu lắng cùng với giọng điệu tha thiết tác giả muốn gởi gắm điều nhắn nhủ đầy ý nghĩa khi sắp đi xa.

Bước 3. Xác định luận điểm rõ ràng

Đây là điều khó nhất với học sinh hiểu nội dung trong giờ học văn bản ở phần “Đọc- hiểu văn bản” nhưng nêu câu luận điểm cho bài văn thế nào cho đúng? Giáo viên cho ví dụ bài văn, bài thơ cụ thể luận điểm thứ nhất, luận điểm thứ hai…và hướng dẫn học sinh. Để có luận điểm rõ ràng phải đọc kĩ yêu cầu của đề bài, xác định giới hạn phạm vi yêu cầu của đề và trả lời các câu hỏi tìm ý: Điều nổi bật nhất để có thể làm rõ vấn đề là gì ? Điều đó được biểu hiện qua những chi tiết cụ thể nào?Có luận điểm rõ ràng, bài văn sạch sẽ mạch lạc, các ý trình bày không bị chồng chéo, lủng củng. Khi triển khai các luận điểm sẽ dễ tìm luận cứ, luận chứng và lí lẽ(Tiểu luận: Một số kinh nghiệm giúp học sinh viết bài văn nghị luận văn học lớp 9)

VD: Đề bài: Cảm nhận của em về đoạn trích Chiếc lược ngà của Nguyễn Quang Sáng.

Luận điểm 1: Tình cảm của bế Thu đối với cha.

  1. Lí lẽ 1: Thái độ và tình cảm của bé Thu trong những ngày đầu chưa nhận cha: Kiên quyết cự tuyệt tình cảm của cha.
  2. Lí lẽ 2: Thái độ và hành động của bé Thu trong buổi chia tay: Tình cha con cảm động bị dồn nén bao lâu nay mới có dịp ùa dậy mãnh liệt sâu sắc.

Luận điểm 2. Tình cha con sâu nặng của ông Sáu.

  1. Lí lẽ 1: Trong đợt nghỉ phép:

       + Đầu tiên là sự hụt hẫng, buồn khi thấy đứa con sợ hãi và bỏ chạy.

       + Tiếp theo là sự kiên nhẫn cảm hoá, vỗ về để đứa con nhận cha.

       + Đến phút chia tay: Có cảm nhận bất lực và buồn.

       + Khi đứa con thét lên tiếng “Ba” thì hạnh phúc tột cùng.

  1. Lí lẽ 2: Sau đợt nghỉ phép:

       + Ân hận vì đã lỡ đánh con.

       + Say sưa, tỉ mẩn làm chiếc lược ngà trên có khắc dòng chữ “Yêu nhớ tặng Thu con của ba”.

       + Trước khi trút hơi thở cuối cùng “Hình như chỉ có tình cha con là không thể chết được” trong trái tim của ông Sáu.

– Luận điểm 3

       + Nghệ thuật xây dựng nhân vật sinh động nhất là các biến thái tình cảm và hành động của nhân vật bé Thu.

       + Cốt truyện chặt chẽ, có những tình huống bất ngờ nhưng vì xảy ra trong hoàn cảnh thời chiến nên vẫn đảm bảo hợp lí trong vận động của cuộc sống thực tế(Tiểu luận: Một số kinh nghiệm giúp học sinh viết bài văn nghị luận văn học lớp 9)

       + Ngôi kể thứ nhất cùng với ngôn ngữ giản dị, mang đậm màu sắc Nam Bộ.

Bước 4. Lựa chọn các chi tiết hình ảnh tiêu biểu

Đối với bài nghị luận về một tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích) cần lần lượt nghị luận từng luận điểm thông qua việc phân tích các chi tiết tiêu biểu trong tác phẩm (Trang phục, hình dáng cử chỉ, hành động. Lời nói, suy nghĩ, tâm lí của nhân vật; nghệ thuật xây dựng nhân vật của tác giả …). Quan trọng nhất là phải biết phân tích những chứng cứ có giá trị để làm sáng tỏ luận điểm (Nhận xét của người viết)

VD: Khi phân tích tình cảm của bé Thu đối với cha cần chú ý các chi tiết cử chỉ, hành động của bế Thu:

+ Trước khi nhận ông Sáu là cha “Nghe gọi con bé giật mình, tròn mắt nhìn, ngơ ngác  lạ lùng …Mặt nó bỗng tái đi …. vụt chạy ….kêu thét lên ………

+ Trong buổi chia tay với cha: “Kêu thét lên : Ba….aa…..ba . Vừa kêu vừa chạy xô tới, nhanh như sóc, thót lên, dang tay ôm chặt lấy cổ ba nó…

Đối với kiểu bài nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ quan trọng nhất biết phân tích sự sáng tạo độc đáo các chi tiết, ngôn ngữ hình ảnh giọng điệu, đặc biệt là các yếu tố nghệ thuật để làm rõ từng luận điểm cụ thể.

VD: Cảm nhận và suy nghĩ của em về đoạn kết trong bài thơ “Đồng chí” của Chính Hữu.

– Kết bài bằng 3 câu thơ dựng lên bức tranh đẹp về tình đồng chí trong chiến đấu. Biểu tượng đẹp về cuộc đời chiến sĩ: ba hình ảnh người lính, khẩu súng vầng trăng trong cảnh rừng hoang sương muối trong đêm phục kích đợi giặc. Tình đồng chí đã sưởi ấm lòng họ giữa cảnh đêm trăng mùa đông vô cùng lạnh giá trên trường.

– Hình ảnh sáng tạo: “Đầu súng trăng treo” đầy ấn tượng, cô đọng và gợi hình, gợi cảm . Ngoài hình ảnh còn có nhịp điệu như nhịp điệu như nhịp lắc của một cái gì đó lơ lửng, chông chênh, trong sự bát ngát. 

Khi phân tích chỉ phân tích một vài chi tiết chính còn lại có thể phân tích lướt để đảm bảo bài văn vừa có chỉnh thể, vừa có trọng tâm, có điểm sáng, gây được ấn tượng.

Bước 5. Lựa chọn từ ngữ phù hợp

Ngôn ngữ giọng điệu của lời văn có vai trò rất quan trọng trong việc diễn tả các trạng thái  cảm xúc, thái độ của người viết. Vì vậy khi viết văn cần lựa chọn từ ngữ và sắp xếp lời vănn để đạt được hiệu quả diễn đạt cao nhất. Có thể sử dụng từ ngữ mang sắc thái trang trọng, dùng cách nói giảm, nói tránh, sử dụng từ ngữ có giá trị biểu cảm cao (tượng thanh, tượng hình) kết hợp sử dụng các cách nói tu từ ẩn dụ với cá điệp từ, điệp ngữ, so sánh nhân hoá, đặc biệt lời văn phải gợi cảm, thể hiện sự rung động chân thành. (Tiểu luận: Một số kinh nghiệm giúp học sinh viết bài văn nghị luận văn học lớp 9)

Bước 6. Bố cục chặt chẽ hợp lí.

Mở bài, thân bài,  kết bài tách bạch rõ ràng.

Trình bày các ý dứt khoát, tránh lan man đi quá xa đề, trình tự các ý phải theo một lôgic hợp lí.

            Đối với kiểu bài nghị luận về một tác phẩm truyện (hoặc đoạn trích ). Trình tự phân tích khác trình tự kể chuyện của tác phẩm, trình tự phân tích là theo mạch lập luận lí giải của người nghị luận.

Đối với kiểu bài nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ  cần phân tích thẩm bình (cảm thụ) theo mạch cảm xúc của bài thơ, đoạn thơ..

XEM THÊM ==> DOWNLOAD 999+ TIỂU LUẬN SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM.

 Bước 7. Kết hợp tốt các phương thức biểu đạt

Biết kết hợp tốt các yếu tố tự sự, miêu tả, biểu cảm trong bài văn nghị luận văn học thì hiệu quả diễn đạt sẽ cao hơn, bài văn trở nên có hồn và hấp dẫn hơn.

Bên cạnh đó cần biết kết hợp hài hoà giữa nêu ý kiến khái quát (luận điểm) với phân tích, giữa nhận xét một chi tiết với thẩm bình cụ thể để tạo sự mạch lạc trong bài viết.

Bước 8. Luyện viết. 

Có thể nói, phương pháp hướng dẫn để học sinh viết được một bài văn hay là vô cùng, những vấn đề cơ bản trên giáo viên  giúp học sinh định hướng được cách làm để  có đựơc những bài viết mạch lạc, rõ ràng với lập luận chặt chẽ nội dung cô đọng, xúc tích.

Những tiết Tập làm văn, giáo viên phải giúp học sinh nắm bắt được yêu cầu về kiến thức, thực hành ở lớp, ở nhà. Học sinh phải đọc, tìm hiểu, lập dàn bài  tất cả các đề bài ở các tiết: Cách làm bài…, đề bài viết SGK. Mỗi kiểu bài chỉ làm một đề, các đề khác tôi yêu cầu các em làm thêm một đề  ở nhà vào vở bài làm ở nhà tôi kiểm tra. Cứ như vậy học sinh có sự chăm học, chăm luyện viết văn: Học văn là phải luyện, phải đọc, phải ôn như lời khuyên “Văn ôn, võ luyện”.(Tiểu luận: Một số kinh nghiệm giúp học sinh viết bài văn nghị luận văn học lớp 9)

Ngoài các tiết dạy Tập làm văn, tiết Tiếng Việt, Văn bản cũng có nhiều bài tập thuộc phần Luyện tập yêu cầu học sinh viết đoạn văn. Đây là những bài tập rất có ích cho việc luyện viết đoạn văn, sự kiên kết các đoạn văn để học sinh thành thạo kĩ năng viết  đoạn đến bài văn hoàn chỉnh. Đặc biệt ở tiết học Văn bản đề bài tập đa dạng phục vụ cho sự cảm nhận của học sinh từ văn bản truyện, bài thơ.Tôi  rât chú trọng, yêu cầu học sinh phải viết trên lớp, đọc, sửa các đối tượng: giỏi- khá- trung bình- yếu. Học sinh phải hoàn thiện ở nhà tiết sau kiểm tra, đánh giá mức độ tiến triển có hướng giúp đỡ. Cứ như vậy học sinh được luyện nhiều ở các tiết học văn sẽ giúp cho kĩ năng viết bài tốt dần lên.

Chấm bài của giáo viên cũng là khâu quan trọng giúp học sinh tiến bộ trong luyện viết văn. Nhận xét, sữa lỗi đến  lời phê cụ thể sẽ là động lực cho học sinh học, hành. Từ bài văn trước  đến bài văn sau chắc chắn học sinh khó tái lỗi, viết tốt hơn.

Tôi đã làm những điều ấy với mong muốn học sinh mình dạy ngày một thành thạo hơn trong viết bài văn hoàn chỉnh- bài văn nghị luận văn học lớp 9. Sẽ có những học sinh giỏi hơn khi các em ý thức việc học của mình: phải học, học chăm, học để có khả năng bước tiếp vào những lớp học cấp III.

3.4 / Kết quả đạt được

Với phương pháp hướng dẫn như trên,  năm học qua tôi đã đạt được kết quả cụ thể như sau: 

Lớp Sỉ số Giỏi Khá Trung bình Yếu
9A 21 em 2- 9,52 % 3- 14,28% 14- 66,68% 2- 9,52 %
9B 35 em 3- 8,57% 6- 17,14 % 23- 65,72 % 3- 8,57%

4/ Bài học rút ra từ thực tế: Một số kinh nghiệm giúp học sinh viết bài văn nghị luận văn học lớp 9

* Đối với học sinh:

– Học trên lớp: Phải chú ý nghe giảng, hiểu kiến thức chắc.

– Học ở nhà: Học bài cũ, soạn bài, làm bài tập đầy đủ, thường xuyên đọc tham khảo nhiều tài liệu, sách báo để bổ sung thêm kiến thức phổ thông và kiến thức xã hội. Viết bài văn ở nhà với các đề bài ở SGK.

– Biết rút kinh nghiệm từ những bài văn trước để những bài văn sau đạt kết quả cao hơn.

* Đối với giáo viên:

– Người giáo viên cần phải có tâm huyết với nghề, hết lòng vì học sinh.

– Vững kiến thức chuyên môn nghiệp vụ.

– Chuẩn bị bài chu đáo hệ thống câu hỏi rõ ràng, dễ hiểu, sát với mục tiêu của bài và phải phát huy được tính tích cực của học sinh.

– Nghiên cứu, tham khảo tài liệu, sách báo để bổ sung kiến thức cho bản thân.

– Thăm lớp dự giờ, học hỏi kinh nghiệm của đồng nghiệp để nâng cao tay nghề.(Tiểu luận: Một số kinh nghiệm giúp học sinh viết bài văn nghị luận văn học lớp 9)

– Truyền thụ đúng, đủ, chính xác, những kiến thức trọng tâm kết hợp lí thuyết với thực hành trong phân môn Tập làm văn.


Trên đây là tiểu luận môn Sáng kiến kinh nghiệm đề tài: Một số kinh nghiệm giúp học sinh viết bài văn nghị luận văn học lớp 9, dành cho các bạn đang làm tiểu luận môn học Sáng kiến kinh nghiệm: còn nhiều bài mẫu tiểu luận môn học các bạn tìm kiếm trên chuyên mục nhé. 

Lưu ý: Có thể trên website không có tài liệu đúng như các bạn mong muốn để hoàn thiện bài làm hoàn toàn mới và chất lượng tốt các bạn có thể cần tới sự hỗ trợ của dịch vụ viết tiểu luận để kham khảo bảng giá và quy trình làm việc các bạn có thể trao đổi với mình qua SDT/Zalo: https://zalo.me/0932091562

DOWNLOAD FILE

Contact Me on Zalo