Tải miễn phí bài Tiểu luận: MỐI QUAN HỆ GIỮA KINH TẾ VÀ CHÍNH TRỊ VÀ VẤN ĐỀ CHIẾN TRANH THƯƠNG MẠI MỸ-TRUNG, các bạn có thể tải về kham khảo miễn phí, đây là đề tài tiểu luận môn Chính trị học được giới thiệu cho các bạn sinh viên đang tìm kiếm tài liệu, ngoài ra các bạn có thể kham khảo thêm các bài tiểu luận về MỐI QUAN HỆ GIỮA KINH TẾ VÀ CHÍNH TRỊ và tiểu luận về VẤN ĐỀ CHIẾN TRANH THƯƠNG MẠI MỸ-TRUNG trên chuyên mục tiểu luận Chính trị học.
Lưu ý: Trong quá trình viết tiểu luận Môn Chính trị học nếu các bạn không có thời gian và cần hỗ trợ viết bài hoàn chỉnh, chất lượng tốt, các bạn có thể liên hệ với dịch vụ viết tiểu luận chất lượng quaZalo: https://zalo.me/0932091562
Phần 1: Phần lý luận: MỐI QUAN HỆ GIỮA KINH TẾ VÀ CHÍNH TRỊ VÀ VẤN ĐỀ CHIẾN TRANH THƯƠNG MẠI MỸ-TRUNG
1.1 Các khái niệm
1.1.1. Chính trị
Theo cách hiểu của các nhà kinh điển Macxit, có thể rút ra cách hiểu về chính trị như sau
Thứ nhất, chính trị là một mối quan hệ xã hội nhưng đó là quan hệ xã hội đặc biệt giữa các giai cấp, dân tộc, quốc gia- trong đó quan hệ giữa các giai cấp đóng vai trò cơ bản.Trung tâm của các quan hệ chính trị là công việc của nhà nước, là việc giành giữ chính quyền và thực thi quyền lực nhà nước, là việc xác định hình thái tổ chức, chính sách, cơ chế hoạt động của nhà nước đối với toàn bộ đời sống xã hội,…Động lực cầu nối giữa các quan hệ ấy xét đến cùng là việc phân chia các giá trị lợi ích( nhất là lợi ích kinh tế)
Thứ hai chính trị là một quan hệ kinh tế nhưng đó là một quan hệ kinh tế đặc biệt-là loại quan hệ kinh tế được cô đọng lại.
Thứ ba “ chính trị là cuộc đấu tranh giữa các giai cấp, chính trị là thái độ của giai cấp vô sản đang đấu tranh giải phóng mình chống lại giai cấp tư sản toàn thế giới.
Chính trị của giai cấp vô sản là thái độ của giai cấp vô sản trong cuộc đấu tranh tự giải phóng khỏi áp bức bóc lột, là việc giai câp vô sản phải tự vươn lên giành lấy quyền lực nhà nước từ trong tay giai cấp bóc lột, là việc sử dụng nhà nước vào việc xây dựng xã hội mới-XHCN
Chính trị của chủ nghĩa xã hội là hướng tới một “ chế độ dân chủ một các đầy đủ nghĩa là làm cho toàn thể quần chúng nhân dân tham gia thực sự bình đẳng và thực sự rộng rãi vào mọi công việc của nhà nước” (Tiểu luận: MỐI QUAN HỆ GIỮA KINH TẾ VÀ CHÍNH TRỊ VÀ VẤN ĐỀ CHIẾN TRANH THƯƠNG MẠI MỸ-TRUNG)
XEM THÊM ==> DỊCH VỤ VIẾT THUÊ TIỂU LUẬN
Thứ tư chính trị là một loại hình, là phương diện hợp thành của văn hóa trong xã hội có giai cấp và nhà nước- đó là văn hóa chính trị, văn hóa dân chủ, văn hóa ứng xử…Văn hóa chính trị nói lên trình độ nhận thức,năng lực sáng tạo trong hoạt động chính trị của các chủ thể chính trị dựa trên sự hiểu biết sâu sắc các quan hệ chính trị hiện thực, cùng với các thiết chế chính trị tiến bộ được lập ra để thực hiện lợi ích chính trị cơ bản của giai cấp phù hợp với sự phát triển của lịch sử, nói lên phẩm chất, lối sống, đạo đức của con người trong hoạt động chính trị.
Thứ năm chính trị là một khoa học và nghệ thuật.
Tính khoa học của chính trị thể hiện ở tính logic khách quan của nó. “Chính trị có tính logic nội tại của nó nhằm đảm bảo sự phù hợp giữa mục tiêu chính trị với quy luật , xu hướng vận động của xã hội loài người và lợi ích giai cấp. Hoạt động chính trị phải hoàn toàn nghiêm túc và chính xác. Các vị lãnh đạo cấp cao khi đưa ra một nghị quyết, một văn bản chính trị nào đó cần được xác thực bởi tính đúng đắn và hợp lí, có sự chuẩn bị, nghiên cứu hoàn toàn nghiêm túc. Bên cạnh đó đòi hỏi ở người hoạt động chính trị một trình độ chuyên môn cao với những lí lẽ, những lý luận chính trị uyên thâm cùng với kinh nghiệm thực tế cao. Điều này mới cấu thành nên tính đúng đắn trong chính trị và đồng thời là tính khoa học trong hoạt động công tác chính trị. Lênin chỉ rõ: “chính trị là một khoa học và một nghệ thuật không phải từ trên trời rơi xuống, mà đòi hỏi một sự cố gắng, rằng giai cấp vô sản muốn thắng giai cấp tư sản thì phải đào tạo lấy “những nhà chính trị giai cấp” thực sự của mình, những nhà chính trị vô sản và không thua kém các nhà chính trị của giai cấp tư sản”
Tính nghệ thuật của chính trị thể hiện ở chỗ vai trò của nhân tố chủ quan trong việc lựa chọn khả năng tối ưu và tạo lập cơ chế để hiện thực hóa khả năng đã được lựa chọn; đó là việc kiên định mục tiêu lý tưởng chính trị nhưng mềm dẻo và linh hoạt về chính sách, sách lược, phương pháp sao cho phù hợp với hoàn cảnh lịch sử cụ thể, với điều kiện cụ thể, con người cụ thể,..
Thứ sáu, trung tâm của các quan hệ chính trị là vấn đề chính quyền, là việc giành giữ và thực thi quyền lực nhà nước là việc xác định hình thức, nhiệm vụ, nội dung và cơ chế hoạt động của nhà nước với toàn bộ đời sống xã hội
Tóm lại là chính trị đươc xem là quan hệ giữa các giai cấp và đấu tranh giai cấp , là quan hệ giữa cộng đồng. Chính trị trong ý nghĩa đó là quá trình đấu tranh để xác lập thể chế, thiết chế quyền lực nhà nước hợp lý, có hiệu quả vì sự ổn định và phát triển xã hội, là hoạt động chính đảng (Tiểu luận: MỐI QUAN HỆ GIỮA KINH TẾ VÀ CHÍNH TRỊ VÀ VẤN ĐỀ CHIẾN TRANH THƯƠNG MẠI MỸ-TRUNG)
1.1.2. Kinh tế
Có rất nhiều cách tiếp cận khác nhau về kinh tế:
Thứ nhất đó là toàn bộ các ngành,các lĩnh vực của nền kinh tế quốc dân-bao gồm các khâu của quá trình tái sản xuất xã hội
Thứ hai theo quan điểm của chủ nghĩa Mác-Lênin thì kinh tế được hiểu là lĩnh vực sản xuất, là quan hệ kinh tế của một chế độ xã hội-đó là các mối quan hệ sản xuất của một chế độ xã hội nhất định.Xét đến cùng, thực chất của các quan hệ kinh tế là việc giai cấp sử dụng quyền lực nhà nước để giải quyết các quan hệ lợi ích kinh tế giữa người với người trong sản xuất nhằm giải phóng lực lượng sản xuất, giải phóng sức sản xuất.
2.1 Quan hệ giữa chính trị và kinh tế
“Chính trị là sự biểu hiện tập trung của kinh tế, chính trị không thể chiếm vị trí hàng đầu so với kinh tế”
2.1.1 Chính trị là sự biểu hiện tập trung của kinh tế
Trong mối quan hệ giữa nội dung và hình thức thì chính trị là một trong những hình thức biểu hiện của kinh tế-nhưng đó là hình thức biểu hiện tập trung và cô đọng nhất. Nội dung quyết định hình thức-kinh tế quyết định chính trị và chính trị là cái phản ánh kinh tế. Xét đến cùng, kinh tế là yếu tố quyết định sự hình thành, tồn tại và phát triển của chính trị là trên cơ sở đòi hỏi khách quan của sự phát triển kinh tế, chính trị phải mang trong mình nó những đòi hỏi khách quan của sự phát triển kinh tế, chính trị phải mang trong nó những quy định khách quan của kinh tế.Xét đến cùng lợi ích kinh tế là nguyên nhân xã hội của những hành động chính trị. Lenin viết “Cội rễ sâu xa nhất của chính sách đối nội, cũng như chính sách đối ngoại của nhà nước chúng ta đều do lợi ích kinh tế, địa vị kinh tế của giai cấp thống trị ở nước ta quyết định (Tiểu luận: MỐI QUAN HỆ GIỮA KINH TẾ VÀ CHÍNH TRỊ VÀ VẤN ĐỀ CHIẾN TRANH THƯƠNG MẠI MỸ-TRUNG)
Các mâu thuẫn trong kinh tế, xét đến cùng, quyết định các mâu thuẫn trong lĩnh vực chính trị tư tưởng; cuộc đấu tranh giai cấp về chính trị tư tưởng là biểu hiện những đối kháng trong đời sống kinh tế. Tất cả các yếu tố của kiến trúc thượng tầng như nhà nước, pháp quyền, triết học, tôn giáo, v.v. đều trực tiếp hay gián tiếp phụ thuộc vào cơ sở hạ tầng, do cơ sở hạ tầng quyết định.
Trong mối quan hệ giữa nội dung và hình thức thì chính trị là một trong những hình thức biểu hiện của kinh tế nhưng đó là hình thức biểu hiện tập trung và cô động nhất. Nội dung quyết định hình thức, kinh tế quyết định chính trị, chính trị phản ánh kinh tế suy ra kinh tế là yếu tố quyết định sự hình thành tồn tại và phát triển của chính trị. kinh tế là nội dung, là thước đo tính hợp lý của chính trị, còn chính trị là hình thức biểu hiện của kinh tế. Tương ứng với một trình độ phát triển nhất định của kinh tế có một trình độ phát triển nhất định về chính trị. Cơ sở kinh tế như thế nào thì cơ cấu thể chế chính trị cũng tương ứng như thế ấy. Sự biến đổi, phát triển của kinh tế là nguồn gốc sâu xa của mọi biến đổi xã hội và đảo lộn về chính trị. Các quan hệ giai cấp và đấu tranh giai cấp, hay các quan hệ chính trị nói chung chỉ là sự phản ánh các quan hệ lợi ích kinh tế, các mâu thuẫn trong quan hệ kinh tế. Kinh tế phát triển thì chứng tỏ chính trị có sự tiến bộ nhất định; ngược lại, kinh tế khủng hoảng là dấu hiệu cho thấy sự bất cập của chính trị và đòi hỏi chính trị phải có sự điều chỉnh.
Chính trị phản ánh kinh tế nhưng không phải phản ánh máy móc, không phải bản sao thụ động kinh tế cũng không phải phản ánh những nhu cầu cá nhân mà nó chỉ phản ánh những nhu cầu, lợi ích kinh tế của cộng đồng xã hội( tầng lớp, giai cấp, dân tộc, quốc gia) và phản ánh tính tất yếu các quy luật vận động kinh tế.
Kinh tế thay đổi thì sớm hay muộn sẽ dẫn đến sự biến đổi của tư tưởng chính trị và thể chế chính trị. Quá trình đó không chỉ diễn ra trong giai đoạn chuyển tiếp có tính cách mạng – từ hình thái kinh tế – xã hội này sang hình thái kinh tế – xã hội khác, mà còn được thực hiện ngay trong bản thân mỗi hình thái kinh tế – xã hội, do đó, “Cơ sở kinh tế thay đổi thì toàn bộ cái kiến trúc thượng tầng đồ sộ cũng bị đảo lộn ít nhiều nhanh chóng”. (Tiểu luận: MỐI QUAN HỆ GIỮA KINH TẾ VÀ CHÍNH TRỊ VÀ VẤN ĐỀ CHIẾN TRANH THƯƠNG MẠI MỸ-TRUNG)
2.1.2 Vai trò tác động trở lại của chính trị đối với kinh tế và sự cần thiết ưu tiên chính trị so với kinh tế
Mác Ăngghen sinh thời một mặt nhấn mạnh vai trò của những quan hệ kinh tế thế là cái cuối cùng quyết định sự phát triển của lịch sử chính trị xã hội. Sự phát triển của chính trị, pháp luật, triết học, tôn giáo …
XEM THÊM ==> DOWNLOAD 999+ TIỂU LUẬN CHÍNH TRỊ HỌC
không chỉ đều dựa trên sự phát triển của kinh tế thế mà tất cả những sự phát triển đó đều tác động lẫn nhau và tác động đến cơ sở kinh tế. Do vậy nếu có ai xuyên tạc câu nói nói hay hiểu rằng nhân tố kinh tế là nhân tố quyết định duy nhất thì như vậy họ đã biến câu nói của Mác Ăngghen thành một câu trống rỗng, trừu tượng và vô nghĩa. Tình hình kinh tế là cơ sở nhưng mọi yếu tố khác của kiến trúc thượng tầng cũng đều ảnh hưởng đến quá trình lịch sử và trong nhiều trường hợp lại chiếm ưu thế trong việc quyết định hình thức của những cuộc đấu tranh đó, “ sự phát triển về mặt chính trị, pháp luật, triết học, tôn giáo, văn hóa nghệ thuật,…là dựa trên sự phát triển kinh tế. Nhưng tất cả sự phát triển đó đều tác động lẫn nhau và cũng tác động đến cơ sở kinh tế. Hoàn toàn không phải kinh tế là nguyên nhân duy nhất chủ động, còn mọi thứ khác chỉ là tác động thụ động
- Tính độc lập tương đối của chính trị so với kinh tế cũng giống như cơ sở hạ tầng và kiến trúc thượng tầng
Nếu nó đáp ứng các yêu cầu kinh tế khách quan tác động cùng chiều và đồng thuận với sự phát triển kinh tế thế khi đó nó sẽ thúc đẩy kinh tế phát triển nhanh hơn
Nếu chính trị không bao hàm trong đó thực trạng yêu cầu và quy định về sự vận động khách quan của kinh tế hoặc với tư duy chính trị giáo điều duy ý chí lỗi thời… thì nó sẽ trở thành lực lượng kìm hãm sự phát triển kinh tế.
- Tác động ngược lại của quyền lực nhà nước đối với sự phát triển kinh tế có thể có ba loại
Tác động cùng hướng Sự phát triển diễn ra nhanh hơn
Tác động ngược lại sự phát triển kinh tế Hiện nay ở mỗi dân tộc lớn, nó sẽ tan vỡ sau một khoảng thời gian nhất định
Cản trở sự phát triển kinh tế ở những hướng nào đó và thúc đẩy sự phát triển những hướng khác song cuối cùng vẫn sẽ dẫn tới 1 trong 2 trường hợp trên.
Trong trường hợp thứ hai và thứ ba, quyền lực chính trị có thể gây tác hại lớn cho sự phát triển kinh tế và có thể gây ra sự lãng phí to lớn về sức lực và vật chất
Cơ chế của sự tác động nói trên tên là thông qua đường lối chính sách của Đảng cầm quyền thông qua các công cụ quản lý vĩ mô của bộ máy nhà nước đó sử dụng. (Tiểu luận: MỐI QUAN HỆ GIỮA KINH TẾ VÀ CHÍNH TRỊ VÀ VẤN ĐỀ CHIẾN TRANH THƯƠNG MẠI MỸ-TRUNG)
- Thắng lợi của chính trị là tiền đề, điều kiện tiên quyết cho phát triển kinh tế
Việc giành lấy lợi ích chính trị không có mục đích tự thân, mà chỉ là phương thức, là con đường, phương tiện để đạt lợi ích kinh tế và củng cố lợi ích kinh tế. Nói cách khác, đấu tranh giành lợi ích chính trị cũng nhằm phục vụ cho việc giành lợi ích kinh tế, bảo vệ lợi ích kinh tế.
Một khi quyền lực chính trị và các thiết chế chính trị được củng cố, hoàn thiện sẽ có vai trò rất quan trọng trong việc bảo vệ, tăng cường sức mạnh lợi ích kinh tế của chủ thể quyền lực chính trị tương ứng.
Đây là nội dung quan trọng của quan hệ giữa lợi ích kinh tế và quyền lực chính trị.
- Chính trị tạo môi trường chính trị – xã hội ổn định, đáp ứng những điều kiện cần thiết cho sự phát triển của kinh tế.
Chính trị lãnh đạo kinh tế, vạch hướng đi cho kinh tế, tạo những điều kiện chính trị, xã hội cho kinh tế phát triển.
Đồng thời, chính trị bảo vệ, củng cố, phát triển hay cản trở, cải tạo, xóa bỏ một thành phần kinh tế, một hướng phát triển kinh tế.
Trên thực tế, không có đường lối chính trị đúng thì không một giai cấp thống trị nào có thể giữ vững được sự thống nhất chính trị, và do đó, cũng không có khả năng lãnh đạo kinh tế. Một quan điểm hay một thiết chế chính trị sai lầm có tác động rất tiêu cực đối với sự phát triển của kinh tế, của sản xuất. Nó có thể làm tiêu vong toàn bộ những thành tựu kinh tế, hoặc làm cho nền kinh tế phát triển chệch hướng.
- Mác khẳng định: “Tất cả các chính phủ, ngay cả những chính phủ chuyên chế nhất, xét đến cùng, chỉ là người thực hiện tính tất yếu kinh tế bắt nguồn từ tình hình đất nước… họ có thể đẩy nhanh hoặc làm chậm sự phát triển kinh tế cùng với những hệ quả về chính trị và pháp luật bắt nguồn từ sự phát triển kinh tế ấy”.
- Hệ thống các quan hệ kinh tế thế cũng như quan hệ kinh tế cơ bản do chính trị thiết lập ra là cơ sở cho sự tồn tại của ổn định bền vững của chính trị, do đó chính trị trước hết phải bảo vệ những thành quả của kinh tế thế mà chính trị đã đạt được nhằm duy trì địa vị của giai cấp thống trị
- Thông qua tổ chức chức năng và những năng lực của vật chất cũng như tinh thần chính trị nói chung và đặc biệt là nhà nước nói riêng có thể nhận thức vượt trước so với kinh tế thế có thể tiên đoán tương lai vận động của đời sống kinh tế
- Trong những hoàn cảnh đặc biệt một nhiều khi phải hi sinh lợi ích kinh tế trước mắt để đạt được mục tiêu chính trị lâu dài, Tất nhiên mục tiêu chính trị đó phải phản ánh chính quy định khách quan của kinh tế có nghĩa là Đạt mục tiêu chính trị căn bản cũng là vì lợi ích kinh tế căn bản và lâu dài.
3.1.Khái quát mối quan hệ chính trị kinh tế trong lịch sử cận hiện đại và hiện đại
3.1.1. Khái quát một số mô hình phát triển trong hệ thống các nước tư bản chủ nghĩa trong thời kỳ cận hiện đại dưới tác động của chính trị (Tiểu luận: MỐI QUAN HỆ GIỮA KINH TẾ VÀ CHÍNH TRỊ VÀ VẤN ĐỀ CHIẾN TRANH THƯƠNG MẠI MỸ-TRUNG)
Nền tảng lý luận của mô hình này là chủ nghĩa trọng thương. Sự phát triển của các quốc gia lúc này chủ yếu dựa vào hoạt động ngoại thương và sự giàu có của các quốc gia chủ yếu dựa vào tiêu chí số lượng vàng bạc, hương liệu, đá quý mà họ có được.Do yêu cầu khách quan của các quá trình kinh tế lúc bấy giờ, đòi hỏi nhà nước phải can thiệp bằng sức mạnh của pháp luật, sức mạnh tài chính để đạt được mục tiêu độc quyền ngoại thương và mở rộng thuộc địa. Nhờ có sự can thiệp hiệu quả của các quá trình nói trên nên nhà nước trở nên có vai trò to lớn trong việc chi phối, kiểm soát toàn bộ quá trình phát triển xã hội từ kinh tế đến văn hóa,xã hội.
3.1.2.Quan hệ biện chứng giữa kinh tế với chính trị trong công cuộc đổi mới ở nước ta hiện nay
Trước công cuộc đổi mới, Đảng ta đã có nhiều cố gắng nghiên cứu, tìm tòi, xây dựng đường lối,xác định đúng mục tiêu và phương hướng xã hội chủ nghĩa.Đặc biệt dưới sự lãnh đạo của Đảng,cách mạng Việt Nam đã đạt được những thắng lợi to lớn trong kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ và bước đầu dựng xã hội chủ nghĩa. Thời kì trước đổi mới, về nhận thức, chúng ta đã nhấn mạnh quá mức vai trò của kiến trúc thượng tầng, coi chính trị là thống soái, quyết định kinh tế và tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội, chưa đánh giá đúng vai trò của kinh tế trong quan hệ với chính trị.Về cơ chế,chúng ta cũng nhận thức một cách đơn giản về tác động của kiến trúc thượng tầng chính trị đói với cơ sở kinh tế
XEM THÊM 999+==> DANH SÁCH TIỂU LUẬN KINH TẾ CHÍNH TRỊ
Từ khi tiến hành công cuộc đổi mới đất nước năm 1986 đến nay, tên cơ sở nhận thức lý luận của Chủ nghĩa Mac-Lenin nói chung, quan điểm của VI.Lenein nói riêng về mối quan hệ giữa kinh tế và chính trị, nhà nước ta chủ trương đổi mới toàn diện trên tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội, trong đó có đổi mới về kinh tế lẫn chính trị. Về quan điểm, Đảng ta chủ trương “ Kết hợp chặt chẽ ngay từ đầu đổi mới kinh tế với đổi mới chính trị, lấy đổi mới kinh tế làm trọng tâm đồng thời từng bước đổi mới chính trị. “ Đổi mới mạnh mẽ, toàn diện và đồng bộ, có bước đi phù hợp giữa các lĩnh vực nhất là trên kinh tế và chính trị.
Khái niệm đổi mới kinh tế qua các văn kiện của Đảng được hiểu là quá trình “ chuyển đổi nền kinh tế từ cơ chế tập trung, bao cấp chủ yếu dựa trên chế độ sở hữu toàn dân và tập thể sang nền kinh tế hàng hóa nhiều thành phần vận hành theo cơ chế thị trường có sự quản lí của nhà nước. Đó là từng bước chuyển từ nền kinh tế cơ bản là “ khép kín” sang kinh tế “ mở” đối với khu vực và thế giới.
Khái niệm đổi mới chính trị qua các văn kiện của Đảng được hiểu là đổi mới tư duy chính trị về CNXH, đổi mới cơ cấu tổ chức và cơ chế vận hành của hệ thống chính trị trước hết là đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng
Về mối quan hệ giữa đổi mới kinh tế và đổi mới chính trị, Hội nghị lần 6 Ban Chấp hành Trung ương khóa VI đã chỉ rõ “ Chúng ta tập trung sức làm tốt đổi mới kinh tế, đồng thời từng bước đổi mới tổ chức và phương thức hoạt động của các tổ chức chính trị
PHẦN 2: PHẦN LIÊN HỆ THỰC TIỄN. MỐI QUAN HỆ GIỮA KINH TẾ VÀ CHÍNH TRỊ VÀ VẤN ĐỀ CHIẾN TRANH THƯƠNG MẠI MỸ-TRUNG
Chính trị và Kinh tế như đã đề cập là hai khía cạnh có mối quan hệ biện chứng với nhau và ảnh hưởng không nhỏ tới vị thế của mỗi quốc gia, trong đó có Mỹ và Trung Quốc. Quan hệ quốc tế giữa Mỹ và Trung Quốc đang trở thành tâm điểm chú ý toàn cầu khi mà cả hai nước chuyển sang chế độ cạnh tranh chiến lược đối đầu nhất là trên lĩnh vực kinh tế
1.Bối cảnh và nguyên nhân
1.1 Bối cảnh
Trong hơn 40 năm thiết lập quan hệ Ngoại giao, các đời tổng thống của Mỹ đều thi hành chính sách ngoại giao tích cực với Trung Quốc tức là chủ yếu dựa trên quan điểm, sự kết nối sâu sắc hơn, thúc đẩy mở cửa kinh tế và chính trị cơ bản ở Trung Quốc đồng thời có hợp tác có kiềm chế, lôi kéo Trung Quốc vào hệ thống quốc tế hiện hành.Tuy nhiên, thực tế cho thấy, “Trung Quốc đã lựa chọn cách lợi dụng trật tự dựa trên các quy tắc mở và tự do để cố gắng định hình lại hệ thống quốc tế theo hướng có lợi cho mình… Việc Trung Quốc mở rộng sử dụng sức mạnh kinh tế, chính trị, quân sự nhằm buộc các quốc gia dân tộc phải chấp thuận theo ý họ làm tổn hại đến lợi ích sống còn của Mỹ”. Như vậy là, Trung Quốc không những không tuân thủ trật tự, mà còn muốn thay đổi trật tự quốc tế, thậm chí tìm cách phá vỡ trật tự quốc tế hiện hành, đe dọa đến lợi ích sống còn của Mỹ.
Từ khi Tập Cận Bình lên nắm quyền điều hành Trung Quốc, căng thẳng Mỹ Trung đã có những dấu hiệu đầu tiên. Tập Cận Bình tin rằng Trung Quốc bấy giờ đã là môtj nước lớn, có đủ sức mạnh, tiềm lực kinh tế, bắt đầu chuyển từ “ giấu mình chờ thời” sang hành động nước lớn, có ý đồ sửa soạn lại trật tự quốc tế và thiết lập một địa vị, một chỗ đứng vững chắc và uy tín trên đấu trường quốc tế. Có thể thấy, Trung Quốc đang ôm mộng vươn lên làm cường quốc số một thế giới
1.2 Nguyên nhân
Nguyên nhân trực tiếp đầu tiên là Mỹ đã nhiều lần cáo buộc Trung Quốc ăn cắp công nghệ làm chip, làm biến đổi gen, làm thực phẩm chứa ung thư của mình. Tuy đã biết vấn đề này từ lâu nhưng các đời tổng thống MỸ trước đây đều chọn cách lặng im chờ đợi Trung Quốc “ hoàn lương” nhưng về phía Trung Quốc không phản hồi nên đến đời tổng thống Donald Trump đã hành động tiến hành cuôc chiến tranh thương mại. Bên cạnh đó, Trung Quốc cũng đã phá giá đồng nhân dân tệ, khiến cho hàng hóa Trung Quốc rẻ hơn và từ đó làm cho hàng hóa Mỹ trở nên khó lưu thông.
Thế nhưng nguyên nhân chính vẫn tóm gọn trong hai chữ ‘ độc tôn”, tức là Mỹ đang cảm thấy vị trí số một thế giới của mình đang dần bị đe dọa bởi Trung Quốc. Về phía Trung Quốc, tham vọng trở thành cường quốc hùng mạnh nhất dần bộc lộ rõ qua các chương trình kiểm soát thị trường công nghệ. Đứng trước tình huống đó bắt buộc Mỹ phải hành động đáp trả để bảo vệ quyền lực cũng như quyền lợi kinh tế của quốc gia. Và chiến tranh thương mại giữa hai nước nổ ra nhằm giải quyết mâu thuẫn ấy.
2. Diễn biến cuộc chiến tranh thương mại
Trung Quốc và Mỹ tham gia vào cuộc chiến với những màn đáp trả “ăn miếng trả miếng”. Mỹ đã có lần đưa đơn kiện lên WTO tố cáo Trung Quốc về việc ăn cắp sản phẩm sở hữu trí tuệ, sau đó tiếp tục đánh thuế lên các mặt hàng của Trung Quốc như thép và nhôm nhằm gây khó khăn trong việc xuất khẩu hàng hóa trên thị trường. Song, về phía Trung Quốc cũng có hành động tương tự khi áp thuế nhập khẩu từ 15% -25% lên 128 mặt hàng bao gồm hoa quả, rượu, ông thép, lợn….Cuộc đối đầu cứ kéo dài bằng hình thức “trả đũa” như vậy khiến cho cục diện ngày càng căng thẳng và dường như không có bên nào chịu nhường cuộc chiến . (Tiểu luận: MỐI QUAN HỆ GIỮA KINH TẾ VÀ CHÍNH TRỊ VÀ VẤN ĐỀ CHIẾN TRANH THƯƠNG MẠI MỸ-TRUNG)
Mâu thuẫn về mô hình phát triển kinh tế: Theo các chuyên gia, bao trùm cạnh tranh chiến lược Mỹ – Trung Quốc là cuộc đối đầu không khoan nhượng giữa mô hình kinh tế thị trường tự do của Mỹ với mô hình kinh tế do nhà nước kiểm soát của Trung Quốc. Sự khác biệt sâu sắc giữa hai mô hình kinh tế Mỹ và Trung Quốc đã dẫn đến những xung đột khó kiểm soát, đặc biệt trong một số lĩnh vực chiến lược cũng như khó tìm ra giải pháp. Ví dụ: cạnh tranh giữa Chương trình “Made in China 2025” và Chương trình “Made in America”, thực chất đây là cuộc tranh giành thị trường hàng hóa công nghệ cao trong điều kiện cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư (Cách mạng công nghiệp 4.0). Với chương trình “Made in China 2025”, Trung Quốc hướng tới mục tiêu trở thành “cường quốc chế tạo” vào năm 2025 và đến năm 2035 sẽ vượt qua các cường quốc công nghiệp hàng đầu, chiếm lĩnh vị thế áp đảo trên thị trường công nghệ cao của thế giới. Đến thời điểm kỷ niệm 100 năm thành lập nước Cộng hòa nhân dân Trung Hoa (năm 2049), Trung Quốc sẽ giành vị thế thống trị trên thị trường sản phẩm công nghệ cao toàn cầu. Phía Mỹ cho rằng, nguy cơ từ Chương trình “Made in China 2025” không chỉ đến từ tham vọng của Trung Quốc trong việc kiểm soát thị trường công nghệ cao của thế giới, mà còn từ việc Trung Quốc sử dụng các chiêu thức để đạt được mục tiêu đó. Để giải quyết mâu thuẫn này, Tổng thống D. Trump triển khai Chương trình “Made in America” nhằm khẳng định vị thế cường quốc kinh tế số 1 của mình. Đồng thời, Mỹ đề ra nhiều biện pháp ngăn chặn hoạt động kinh tế phi thị trường, thậm chí được cho là “phi pháp” của Trung Quốc, như ngăn chặn hoạt động tình báo công nghiệp của Trung Quốc; kiểm soát chặt các hợp đồng của Chính phủ Mỹ ký với ZTE và Huawei – hai tập đoàn sản xuất và kinh doanh công nghệ cao hàng đầu của Trung Quốc; tăng cường giám sát các khoản đầu tư của Trung Quốc ở Mỹ
Tuy nhiên đây không đơn giản là một cuộc chiến cạnh tranh về mặt trận kinh tế mà còn là cạnh tranh quyền lực giữa một nước đã xác lập vị thế (Mỹ) và một nước xét lại (Trung Quốc). Thực chất của cuộc chiến này như đã nói là do Mỹ e ngại quyền lực từ Trung Quốc sẽ ảnh hưởng đến địa chính trị của mình. Chính vì vậy Mỹ không hề che dấu ý định hạn chế quyền lực của Trung Quốc
Mâu thuẫn về vai trò đi đầu lãnh đạo thế giới: Cuộc cạnh tranh chiến lược giữa Trung Quốc và Mỹ là sự cạnh tranh giữa hai cường quốc hàng đầu thế giới hiện nay không chỉ cạnh tranh về ngôi vị, thứ bậc mà còn ở hệ giá trị và mô hình dẫn dắt thế giới phát triển. Mâu thuẫn này đặt ra một vấn đề lớn trong cạnh tranh là sự cần thiết hợp tác, chia sẻ trách nhiệm, dẫn dắt và điều phối các nguồn lực trên phạm vi toàn cầu của hai cường quốc này. Một khuôn khổ chiến lược thông minh cho các mối quan hệ quốc tế đòi hỏi sự tính toán cân nhắc và phân tích nghiêm túc. Vai trò dẫn dắt thế giới hiện nay được thể hiện thông qua việc quốc gia đó có xây dựng được những chiến lược có thể giải quyết không chỉ thách thức hiện tại mà cả trong tương lai, bởi đây không phải là thách thức cuối cùng mà thế giới phải đối mặt. (Tiểu luận: MỐI QUAN HỆ GIỮA KINH TẾ VÀ CHÍNH TRỊ VÀ VẤN ĐỀ CHIẾN TRANH THƯƠNG MẠI MỸ-TRUNG)
Qua cuộc chiến tranh thương mại có thể thấy vai trò của việc làm chủ kinh tế của mỗi quốc gia quan trọng đến thế nào. Hai nước với hai quan điểm chiến thắng và hai đường lối chính sách khác nhau nhưng đều chung mục đich là chiếm được địa chính trị, nắm và giữ quyền lực. Trong vấn đề cạnh tranh giữa hai cường quốc, thương mại chỉ là phần nổi của tảng băng. Cạnh tranh chiến lược Mỹ – Trung không còn phát triển theo chiều hướng lạc quan “cùng thắng” (win – win) mà ngày càng phản ánh một thực tế khốc liệt hơn, đó là cuộc chiến này dường như về bản chất sẽ dẫn đến kết cục “thắng – thua” (win – lose). Khi đó, hoặc là Trung Quốc phải chấp nhận một trật tự mà Mỹ là siêu cường duy nhất, với sứ mệnh dẫn dắt và điều tiết dòng chảy thương mại toàn cầu đồng thời tuân theo các chuẩn tắc và thông lệ quốc tế; hoặc là Mỹ phải chấp nhận Trung Quốc với một vị thế mới và phải từ bỏ ảnh hưởng ở khu vực phía Tây Thái Bình Dương. Trung Quốc đang bị kẹt giữa giấc mơ giành lại vị trí hàng đầu thế giới.
Trên đây là tiểu luận môn Chính trị học đề tài: MỐI QUAN HỆ GIỮA KINH TẾ VÀ CHÍNH TRỊ VÀ VẤN ĐỀ CHIẾN TRANH THƯƠNG MẠI MỸ-TRUNG, dành cho các bạn đang làm tiểu luận môn học đại cương: còn nhiều bài mẫu tiểu luận môn học các bạn tìm kiếm trên chuyên mục nhé.
Lưu ý: Có thể trên website không có tài liệu đúng như các bạn mong muốn để hoàn thiện bài làm hoàn toàn mới và chất lượng tốt các bạn có thể cần tới sự hỗ trợ của dịch vụ viết tiểu luận để kham khảo bảng giá và quy trình làm việc các bạn có thể trao đổi với mình qua SDT/Zalo: https://zalo.me/0932091562
